Libański karmelita bosy o swoim Zakonie
Karmelici bosi osiedlili się w Libanie w 1643 r., choć niektóre źródła historyczne uważają, że karmelici przybyli do Libanu wraz z wyprawami krzyżowymi w XIII w. i mieli klasztory w Trypolisie, Tyrze i Sydonie. Wszystkie te klasztory zostały zniszczone wraz z odejściem krucjat i wypędzeniem braci. Osiemnastego marca 1643 r. włoscy misjonarze karmeliccy przybyli do Libanu, pokonując drogę z Aleppo do Syrii, zaproszeni przez patriarchę maronitów. Ojciec Celestyn ze św. Ludwika był przeorem pierwszej wspólnoty, przetłumaczył Biblię i Naśladownictwo Jezusa Chrystusa na język arabski.
Pierwsi karmelici mieszkali w klasztorze św. Elizeusza w Świętej Dolinie, zwanej Qadisha (po syryjsku znaczy święty), znanym również pod nazwą Qannubine. W 1645 r. założyli klasztor św. Eliasza w Trypolisie w północnym Libanie, który był ważną stacją pielgrzymów do Ziemi Świętej. W 1695 r. klasztor św. Elizeusza stał się kolebką pierwszego zakonu maronickiego, zorganizowanego i zreformowanego. Karmelici pomagali pierwszym mnichom, prowadząc ich duchowo zgodnie z pragnieniem maronickiego patriarchy Doueihi (dziś czcigodnego sługi Bożego). W 1701 r. karmelici bosi przeprowadzili się i zamieszkali w klasztorze św. Sergiusza w Baszarri (dziś mauzoleum i muzeum słynnego pisarza Gibrana Khalila Gibrana). Bracia musieli opuścić ten klasztor. W 1909 r. założyli klasztor św. Józefa w sercu Baszarri, gdzie poświęcili się pomocy medycznej i rolniczej, nauczaniu i pomocy duchowej.
W czasie pierwszej wojny światowej karmelici libańscy zostali zmuszeni do zamknięcia szkół i opuszczenia Libanu – ponieważ byli Włochami – Turcy zajęli klasztor i zamienili go w koszary. Po zakończeniu wojny misjonarze powrócili i gorliwie odzyskali klasztor oraz szkołę, a następnie przekształcili klasztor w centrum formacji teologicznej i filozoficznej, angażując się w animację życia liturgicznego i duchowego.
W 1836 r. założyli klasztor św. Dumita w Kobayath, niedaleko granicy z Syrią. Poświęcili się służeniu odizolowanej i zagrożonej społeczności maronitów. W 1968 r. Karmel libański utworzył częściowo niezależną prowincję i założył klasztor w Hazmieh (przedmieścia Bejrutu).
Dzisiaj obecność karmelitów w Libanie jest rozłożona na sześć klasztorów:
- Klasztor św. Eliasza w Trypolisie: historyczne centrum karmelitańskie; parafia dla łacinników. Ponieważ wojna w Libanie bardzo zmieniła demografię Trypolisu, wielu chrześcijan opuściło miasto i dziś szkoła służy społeczności muzułmańskiej, oferując model współistnienia.
- Klasztor św. Józefa w Baszarri: centrum duszpasterskiej i duchowej służby dla całego regionu.
- Klasztor św. Dymita w Kobayath: posługa duchowa, dom przyjęć dla grup i rekolekcje duchowe, szkoła.
- Klasztor Pani z Góry Karmel w Hazmieh: dom prowincjonalny, dom formacyjny, centrum duchowości, centrum duszpasterstwa.
- Klasztor Al Carmeliah w Mijdlaya: klasztor i szkoła, w pobliżu Trypolisu, jest także miejscem spotkań różnych wyznań religijnych regionu i reprezentuje specyfikę Libanu. Szkoła została dwukrotnie zniszczona podczas wojny i ponownie odbudowana (całkowicie zniszczona w 1976 r. i poważnie uszkodzona w 1983 r.).
- Klasztor św. Eliasza w Muaaysrah (założony w 1995 r.): dom formacyjny, przyjmowanie grup na rekolekcje, towarzyszenie grupom, pomoc parafiom. Od 2005 r. jest także sanktuarium Dzieciątka Jezus z Pragi.
Od 2017 r. prowincja libańska jest obecna w Hajfie w Ziemi Świętej, służąc parafii i szkole należącej do Zakonu.
Warto wspomnieć, że w Libanie oprócz męskiej gałęzi Karmelu istnieją dwa klasztory karmelitanek bosych, należące do obrządku bizantyjskiego: klasztor Bogurodzicy i klasztor św. Józefa. Poza tym istnieją dwa karmelitańskie zgromadzenia apostolskie: wspólnota karmelitanek z Florencji (fundacja włoska) i wspólnota karmelitanek św. Józefa (fundacja francuska).
o. Valéry Bitar OCD
FOTOGALERIA
Spojrzenie na historię KARMELU w Libanie
Duch misjonarski zrodził się w Karmelu z inspiracji o. Tomasza od Jezusa OCD, wielkiego teologa modlitwy i propagatora myśli św. Teresy od Jezusa. Dlatego już na początku reformy Karmelici Bosi, na prośbę ówczesnego papieża Clemensa VIII (1592 - 1605) udali się do stolicy państwa perskiego w Isphahanna, a dokładnie na dwór szacha Persji Abbasa Wielkiego. Tam w 1608 r. założyli pierwszy klasztor misyjny. Następnie w 1627 r. powstał klasztor w Aleppo na terenach opanowanych przez Turcję. W 1631 r. o. Prosper od Ducha Świętego OCD wykupił od Turków Górę Karmel, kolebkę Zakonu.
Po przybyciu do Lewantu misjonarze karmelitańscy stwierdzili, że górzysty teren Libanu jest bezpieczniejszym i spokojniejszym miejscem dla rozwoju zakonu. Pierwszy klasztor założyli w 1643 r. w Świętej Dolinie poniżej Baszarri; następnie w 1645 r. w mieście Trypolis; w kolejności w 1836 r. w Kobayath; pierwszej połowi XX wieku osiedlili się w stolicy Libanu - w Bejrucie, gdzie ostatecznie pozostali w 1967 w dzielnicy Hazmieh. W międzyczasie powstały także dwa inne klasztory: Mejdlaya 1973 r. i Maaysarah 1995 r.
Czym zajmowali się karmelici bosi w Libanie? Od początku swojej obecności poświęcili się szkolnictwu, wychowaniu dzieci i młodzieży oraz kształtowaniu osobowości młodego człowieka przez kierownictwo duchowe. Takim przykładem sukcesu wychowawczego zakonników jest obecność ojców z klasztoru Baszarri w duchowym ukształtowaniu matki św. Szarbela.
Innym światowej sławy Libańczykiem na którego młodość mieli wpływ karmelici był powieściopisarz Khalil Gibran. To On napisał kultowe dzieło pt. ”Prorok”, które w latach 60 dwudziestego wieku stało się kultową książką ruchu dzieci kwiatów. Cytat z tej książki: "Jeśli chcesz obalić tyrana, bacz byś wpierw zniweczył tron, któryś mu w sobie zbudował” jest powszechnie znany. Pisarz do końca życia miał bardzo dobre relacje z zakonnikami i ofiarował im wiele ze swoich pamiątek i notatek, które znajdują się obecnie w jego muzeum, w dawnym klasztorze karmelitów bosych pw. św Sergiusza w Baszarri.
Bogusław Hudziak
